TYPE

Εγκατάσταση

SECTORS OF ACTIVITY

Production and distribution of gaseous fuels

OPERATING PERIOD

1900-1939

CONDITION OF MONUMENT

Δημόσια Υπηρεσία

CONDITIONE OF EQUIPMENT

Σώζεται Μερικώς

CONTRIBUTOR

Ηρακλής Φασουράκης

CONTRIBUTION

Μαρία Δανιήλ, Σαραφόπουλος Νίκος, Βασίλης Σταματάκος, Αθανασία Σμαραγδή

REGIONAL UNIT

AREA

Κρύα Ιτεών

CITY

Πάτρα

COORDINATES

38.2301820, 21.7245770

INFORMATION PROVIDER

ΒιΔΑ/VIdA

RIGHTS OF USE

Creative Commons

INFO

Στην Πάτρα, το εργοστάσιο αεριόφωτος δημιουργήθηκε το 1872 επί δημαρχίας Γεωργίου Μπενιζέλου Ρούφου, σε κεντρική περιοχή της πόλης, μπροστά από το ναό του Αγίου Ανδρέα, στο λιμάνι. Χρηματοδοτήθηκε με δημοτικό δάνειο. Για το λόγο αυτό, ο Δήμος δεν αποζημίωνε, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια τον εργολάβο για το φωτισμό της πόλης. Η αδυναμία όμως των διοικήσεων να ανταποκριθούν στις ανάγκες του Δήμου, οδήγησαν σε συνεχιζόμενες δημοπρασίες, μέχρι την οριστικοποίηση της συμφωνίας το 1878. Με το συμβόλαιο αυτό παραχωρήθηκε στην εταιρεία Φόγγελ (Vogel) και Σια, με έδρα το Μιλάνο, η εργολαβία φωτισμού των Πατρών με αεριόφως επί 20ετία. Στην υπόθεση πρωταγωνιστούν ο Σερπιέρι, που εμπλέκεται και στο φωταέριο της Αθήνας και ο γάλλος μηχανικός Ch. Georgi. Με τη λήξη της σύμβασης, υπεγράφη το 1898 με την Αγγλική εταιρεία Thomson-Houston σχετική συμφωνία για 40 χρόνια, όπου η εταιρεία ανέλαβε να μεταφέρει την έδρα του εργοστασίου εκτός των ορίων της πόλης, που ολοκληρώθηκε το 1900.

Η νέα θέση σε οικόπεδο που παραχωρήθηκε από το Δήμο, στη βιομηχανική περιοχή της πόλης, στην ακτή Δυμαίων, διέθετε δικό της λιμενοβραχίονα και βρισκόταν κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό. Από τα διασωθέντα σήμερα κτίσματα, αλλά και από παλαιότερη απεικόνιση του εργοστασίου, παρατηρούνται επιμήκη μεγάλα κτήρια με δίρριχτη κεραμοσκεπή. Μορφολογικά διαμορφώνονται με εμφανή επιμελημένη λιθοδομή, γωνιόλιθους και πλαίσια από εμφανή μασίφ οπτόπλινθους, ή λαξευτούς λίθους. 
Η λειτουργία του εργοστασίου στη νέα θέση που μεταφέρθηκε, σταμάτησε το 1917, λόγω έλλειψης γαιανθράκων, που προμηθεύονταν από την Αγγλία. Η μετέπειτα επαναλειτουργία του δεν στάθηκε επιτυχής και η εταιρεία παρέδωσε τις εγκαταστάσεις στο Δήμο Πατρέων, το 1939. Το εργοστάσιο εγκαταλείφτηκε οριστικά μετά το τέλος του Β΄ παγκόσμιου πολέμου, καθώς τα μηχανήματά του είχαν λεηλατηθεί και δεν υπήρχε δυνατότητα επαναλειτουργίας του, ενώ είχε αρχίσει να λειτουργεί η υδροηλεκτρική εταιρεία «Γλαύκος», που κάλυπτε τις ανάγκες της πόλης. Σήμερα στεγάζει τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης-Αποχέτευσης της Πάτρας.

SOURCES

  1. σελίδα στο fb της Βιομηχανικής Αρχαιολογίας
  2. Νικόλαος Σαραφόπουλος, "ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ ΑΧΑΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ 1825-1975", Εκδόσεις "Επιστημονικό Πάρκο Πατρών" , Πάτρα 2008
  3. Συλλογικό Έργο, "Χαρτών Μνήμες, Πάτρα 1831-1943", Εκδοση Δήμου Πατρέων,
  4. Το υπ’ αριθ. 34726/30-5-1878 εργολαβικό συμβόλαιο, μεταξύ Περικλή Καλαμογδάρτη, Δημάρχου και νόμιμου εκπροσώπου του Δήμου Πατρέων, και Guiseppe Antonio Juccolis, μηχανικού και πληρεξούσιου της τραπεζικής Εταιρείας στο Μιλάνο «Φογγελ και Σια».
  5. Σύμβαση της εργολαβίας για τον φωτισμό της Πάτρας με φωταέριο από την εταιρεία THOMSON – HOUSTON
  6. Νίκου Τζανάκου «Πάτρα 19ος αιώνας. Μια πλατεία μύθος σε μια παγκόσμια πόλη» Πάτρα 2014
  7. Στογιαννίδης Γ. /Χατζηγώγας Σ., Το εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας, Αθήνα 2013
  8. Εφημ. ΣΗΜΕΡΙΝΗ, Πάτρα 19-4-1950
  9. Φωτογραφίες από την παλιά Πάτρα 
  10. Πάτρα: Τα έργα τέχνης της πλατείας Γεωργίου με ιστορία 140 χρόνων - Οταν οι άλλοι βλέπουν απλά μια λάμπα φωτισμού

VIDEO

PHOTOS

REPORT

Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:

ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).

ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Ηρακλής Φασουράκης, ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΩΤΑΕΡΙΟΥ ΠΑΤΡΑΣ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2023_02_2556).

Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις

{{ errors[0] }}

{{ errors[0] }}

{{ errors[0] }}
Σε ευχαριστούμε πολύ, το σχόλιό σας έχει καταχωρηθεί με επιτυχία!
Xρησιμοποιούμε cookies για να διασφαλίσουμε την εύρυθμη λειτουργία του site και την καλύτερη εμπειρία χρήσης