ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΒΙ.Δ.Α.
Το Δελτίο Καταγραφής της ΒΙ.Δ.Α. συγκροτήθηκε βάσει των διεθνών προτύπων για την καταγραφή και τεκμηρίωση της βιομηχανικής κληρονομιάς, με κύριους στόχους τον ακριβέστερο δυνατό εντοπισμό του καταλοίπου και την τεκμηρίωση της ιστορίας του. Λαμβάνοντας υπ’ όψη την αρχή ότι η καταγραφή είναι μια μορφή διάσωσης, το Δελτίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο άμεσα για την επιτόπια καταγραφή του καταλοίπου που εντοπίζουμε, όσο και μακροπρόθεσμα, καθώς η τεκμηρίωση θα εμπλουτίζεται διαρκώς από όσους επιθυμούν να συμβάλουν σε αυτήν. Συνεπώς, το Δελτίο έχει διττή λειτουργία: ως εφαρμογή -με τη συμπλήρωσή του- και ως εργαλείο αναζήτησης πληροφοριών και τεκμηρίωσης.

Με δεδομένους τους παραπάνω στόχους, βασικά κριτήρια για τη σύνταξή του υπήρξαν η χρηστικότητα, η απλότητα, η μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα των απαιτούμενων στοιχείων και η ευκολία πρόσβασης στο Δελτίο των χρηστών, οι οποίοι κυμαίνονται από τους ανθρώπους που -χωρίς να είναι ειδικοί- επιθυμούν να καταγράψουν τα κατάλοιπα της βιομηχανικής κληρονομιάς που εντοπίζουν στο διάβα τους, έως τους εξειδικευμένους ερευνητές.

Επιπλέον, προκειμένου να καταλήξουμε στη συγκεκριμένη φόρμα λάβαμε υπ’ όψη τα προηγούμενα έργα καταγραφών στην Ελλάδα, καθώς και ενδιαφέροντα παραδείγματα από τη διεθνή εμπειρία που παραθέτουμε στη συνέχεια.

Ωστόσο, εκτός από τα πεδία του Δελτίου, ιδιαίτερα μας απασχόλησε και η κατηγοριοποίηση των κλάδων της βιομηχανίας, ούτως ώστε αυτή να είναι συμβατή τόσο με την κατάταξη των σύγχρονων παραγωγικών μονάδων κατά τα διεθνή πρότυπα όσο και με τις κατηγορίες των ιστορικών βιομηχανικών κλάδων και των αντίστοιχων εργοστασίων. Γι’ αυτό η κατηγοριοποίηση που επιλέξαμε προέκυψε από τον συνδυασμό της ευρωπαϊκής «Στατιστικής Κατηγοριών Οικονομικής Δραστηριότητας» (ΣΤΑΚΟΔ) με τις κατηγορίες των ιστορικών καταλόγων της βιομηχανίας που αποτελούν και μία από τις πηγές μας.

Επιπρόσθετα, προκειμένου οι πληροφορίες (μεταδεδομένα) που αποτυπώνονται στα Δελτία να εντοπίζονται και να ανακτώνται εύκολα, αλλά και για να πληρούνται οι βασικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας του ψηφιακού αυτού αρχείου με άλλες συναφείς βάσεις δεδομένων, η κωδικοποίηση των πεδίων εφαρμόζει το πρότυπο περιγραφής ψηφιακών αντικειμένων Dublin Core και ακολουθεί το πρωτόκολλο Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH) που ορίζεται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.

Τέλος, για τις γεωγραφικές συντεταγμένες (γεωγραφικό μήκος και γεωγραφικό πλάτος) χρησιμοποιείται το σύστημα της Google λόγω της ευρύτατης χρήσης του από τα κινητά τηλέφωνα, με σκοπό τη μεγαλύτερη δυνατή διευκόλυνση της επιτόπιας καταγραφής.

Ελπίζουμε το Δελτίο Καταγραφής της ΒΙ.Δ.Α. να συμβάλει αποφασιστικά στην καταγραφή, τεκμηρίωση και διατήρηση της βιομηχανικής μας κληρονομιάς.

ΠΗΓΕΣ

1. Dublin Core
2. Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (2020), Βασικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας για την ένταξη συλλογών στον Εθνικό Συσσωρευτή Ψηφιακών Πολιτιστικών Πόρων, ΕΚΤ.
3. Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), Κωδικοί δραστηριοτήτων κατά NACE Rev 2/ΣΤΑΚΟΔ 08
4. Ελληνικό Τμήμα TICCIH, Δελτίο καταγραφής μητρώου ελληνικής βιομηχανικής Κληρονομιάς.
5. Historic American Engineering Record
6. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών - Υπουργείο Αιγαίου, «Δελτίο καταγραφής ιστορικών βιομηχανικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο», Ερευνητικό Πρόγραμμα: Προκαταρκτικές δράσεις για την τεκμηρίωση της βιομηχανικής κληρονομιάς στο Αιγαίο, Αθήνα 2003.
7. Τμήμα Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Πρόγραμμα «Πυθαγόρας ΙΙ» (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ), «Δελτίο καταγραφής προβιομηχανικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων», στο ερευνητικό έργο: Προβιομηχανικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις και τεχνικές στα νησιά του Ιονίου (18ος-20ός αι.)
8. Υπουργείο Πολιτισμού, Βιομηχανική αρχαιολογία. Για τη μελέτη και ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομιάς, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα 1989.

ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΙΣΤΟΤΟΠΟΙ

1. Portrayal of a legacy
2. Spanish Cultural Heritage Institute (IPCE), Ο χάρτης με την καταγραφή των βιομηχανικών μνημείων
3. Industrial Genoa.
4. INGE, Associazione per la promozione e la diffusione della cultura e del patrimonio industrial a Genova e in Liguria.
5. Industrial Heritage Hungary.