Ο Ευστ. Δηλαβέρης γεννήθηκε στον Καραβά Κυθήρων το 1855. Στον Πειραιά ήρθε σε νεαρή ηλικία και αρχικά εργάστηκε ως κοσμηματογράφος, δηλαδή ζωγράφος οροφών και εργολάβος οικοδομών. Το 1888 ίδρυσε εργοστάσιο μωσαϊκών πλακών. Το 1900 το εργοστάσιο αυτό απασχολούσε 30 άτομα. Το 1897, επεκτείνει την επιχειρηματική του δραστηριότητα, ιδρύοντας εργοστάσιο κεραμοποιίας και λίγο αργότερα, το 1902, ένα ακόμη εργοστάσιο “ευρωπαϊκών κεράμων και μωσαϊκών πλακών”. Η κεραμοποιία το 1920 είχε τη δυνατότητα παραγωγής 4 εκατ. κεράμων γαλλικού τύπου και ομοστρόγγυλου και 2 εκατ. πλίνθων, με προσωπικό 150 ανδρών και 20 γυναικών.
Στο εργοστάσιο αρχικά χρησιμοποιήθηκε καμίνι γερμανικού τύπου με ανεστραμμένη φλόγα, που λειτουργούσε με γαιάνθρακες. Η βιομηχανία Δηλαβέρη εισήγαγε στην αγορά τα επίπεδα κεραμίδια [τύπου Μασσαλίας] και τους διάτρητους οπτόπλινθους που κατασκευάζονταν με ατμοκίνητα μηχανήματα [και όχι πια με τις χειροκίνητες πρέσσες και ξύλινα καλούπια της παραδοσιακής πλινθοκεραμοποιίας], ενώ με ειδικά μηχανήματα εμπλούτιζε άργιλο με σκόνη από ψημένα κεραμίδια και τούβλα.
Μετά το θάνατο του Ευσταθίου Δηλαβέρη [1932], τα ηνία αναλαμβάνει ο γιος του Κρίτων, νυμφευμένος με την Αθηνά, αδελφή της Κατίνας Παξινού και κόρη του μεγάλου αλευροβιομήχανου Κωνσταντόπουλου. Ήταν ένας εξαιρετικά δραστήριος άνθρωπος, βουλευτής, ιδρυτής, ευεργέτης και πρόεδρος σε πολλά σωματεία της εποχής.
Το 1935 αποφασίζει να επεκτείνει τις δραστηριότητές του κατασκευάζοντας ένα νέο εργοστάσιο πλινθοκεραμοποιίας στην Κοκκινιά, το οποίο λειτούργησε μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1970, λίγο μετά το θάνατο του. Το 2002 το κεντρικό κτήριο του εργοστασίου κηρύσσεται διατηρητέο μνημείο βιομηχανικής κληρονομιάς ενώ ο περιβάλλον χώρος ως χώρος πρασίνου.
Στη 1 Οκτ. του 2003 καταχωρήθηκε στο Μητρώο Ανώνυμων Εταιριών η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Ανώνυμης Εταιρίας με την επωνυμία “Κεραμουργική Βιομηχανία ΚΡΙΤΩΝ ΕΥΣΤ. ΔΗΛΑΒΕΡΗΣ ΑΕ”, με την οποία αποφασίστηκε η λύση της εταιρίας και η θέση της σε εκκαθάριση.
Πολλά δημόσια κτίρια είχαν πλακοστρωθεί με τις πλάκες Δηλαβέρη, όπως το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, το Στρατιωτικό Νοσοκομείο, η Ιερατική Σχολή, το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο, η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, το Νοσοκομείο Παίδων, το κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στον Πειραιά, το Ζάννειο Νοσοκομείο, η Βασάνειος Ναυτική Σχολή, το Ακταίον στο Φάληρο, το Μουσείο των Δελφών, το Βαλλειάνειο Νοσοκομείο Κεφαλληνίας, το Νοσοκομείο Ζακύνθου και πολλά άλλα.
Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:
ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).
ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Γιώργος Μαυράκης, ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΠΛΙΝΘΟΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑΣ ΔΗΛΑΒΕΡΗ (ΝΙΚΑΙΑ), στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ.,
Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2018_10_92).
Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις