ΤΥΠΟΣ

Κτήριο

ΚΛΑΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Αποθήκη - σιλό

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

Εγκαταλελειμμένο

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ

Δεν διασώζεται

ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑΣ

Βαγγέλης Χαρίτος

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Κέας-Κύθνου

ΠΟΛΗ

ΒΟΥΡΚΑΡΙ

ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ

37.6707778, 24.3196389

ΠΑΡΟΧΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

ΒιΔΑ/VIdA

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«Στον όρμο του Αγίου Νικολάου και συγκεκριμένα στην Βορειοδυτική παραλία του, δημιουργήθηκε  το 1898 χώρος αποθήκευσης γαιανθράκων, από τον Χιώτη εφοπλιστή Γεώργιο  Μιχαληνό, αρχικά για την ανθράκευση του Βρετανικού Στόλου και των εμπορικών ατμόπλοιων που διέσχιζαν το Αιγαίο. Η δημιουργία του χώρου αυτού, είχε ως αποτέλεσμα να ονομαστεί η περιοχή Κόκκα, από τον αποθηκευόμενο εκεί γαιάνθρακα (κοκ). Για την επιλογή του συγκεκριμένου χώρου, εκτός βέβαια από την ασφάλεια που προσέφερε ο φυσικός λιμένας, ήταν και η θέση του νησιού, στο μέσον σχεδόν της θαλάσσιας οδού που οδηγούσε από το Κάβο- Μαλιά στα Δαρδανέλια και κοντά σε σημαντικά λιμάνια (Σύρου, Χίου), χωρίς να είναι απαραίτητη η μετάβαση για ανεφοδιασμό των ατμόπλοιων στον πολυσύχναστο Πειραιά. Αργότερα, ο χώρος πέρασε στην οικογένεια Μίχαλου, οι οποίοι από το 1912 έλεγχαν την ναυτιλιακή εταιρεία «Γεώργιος Μιχαληνός». Η οικογένεια Μίχαλου με εκείνη του Μιχαληνού, διατηρούσε δεσμούς συγγένειας. Εκτός από τον ανεφοδιασμό των πλοίων, γαιάνθρακας από την Κέα χρησιμοποιούταν και για τη λειτουργία των Κεραμείων της Χίου (ίδρυση 1925), αλλά και του ατμόμυλου στη Μπέλα Βίστα της Χίου, ιδιοκτησίες των Μιχάλων. Η Εταιρεία Ανθράκευσης  «Ανώνυμος Γαιανθρεμπορική Εταιρεία» Μιχαληνού, πτώχευσε λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν παροπλίστηκαν τα ατμόπλοια και ο γαιάνθρακας αντικαταστάθηκε από άλλες μορφές ενέργειας (παράγωγα πετρελαίου). Η περιοχή εγκαταλείφθηκε, ενώ αργότερα πωλήθηκε. Αξίζει να σημειωθεί πως η Εταιρεία είχε αγοράσει όλη τη περιοχή, για να αποφύγει την εγκατάσταση ανταγωνιστή. Η λειτουργία του χώρου, ήταν όμοια με οποιοδήποτε σταθμό ανεφοδιασμού: Το καύσιμο έφτανε στην Κόκκα με φορτηγά πλοία τα οποία αγκυροβολούσαν αρόδο, για να προσαράξουν κατόπιν φορτηγίδες οι οποίες με τη σειρά τους το μετέφεραν στη στεριά. Στη συνέχεια, και με παρόμοια διαδικασία, γινόταν η φόρτωση των ανεφοδιαζομένων πλοίων. Ακολουθούταν η διαδικασία αυτή, λόγω του μικρού βάθους του λιμένα. Η εργασία των εργατών της Κέας ήταν περιστασιακή. Οι νησιώτες εργάζονταν εκεί όταν υπήρχε πλοίο για ανεφοδιασμό και διαρκούσε όσο χρόνο τα πλοία φόρτωναν και ξεφόρτωναν. Το συγκρότημα αποτελούνταν από την καρβουναποθήκη, τον οικισμό με τα σπίτια των επιστατών και των εργαζομένων και στην κορυφή του ενός από τους δυο λόφους που δημιουργούν το «στενό του Κατσώνη» το σηματωρείο και το πιλοτάγειο. Η Καρβουναποθήκη είναι ένα άστεγο κτίριο διαστάσεων 58Χ 34 μ. Μπροστά στο οποίο βρίσκεται η κεντρική αποβάθρα, με προβλήτα μήκους 35 μέτρων, που εξυπηρετούσε τη φορτοεκφόρτωση των πλοίων. Το σηματωρείο και το πιλοτάγιο, από την κορυφή του λόφου, είχαν την εποπτεία του χώρου, εσωτερικά του κόλπου, αλλά και εξωτερικά. Το πρώτο, ειδοποιούσε για την άφιξη των πλοίων, ενώ το δεύτερο για την ασφαλή είσοδο στο λιμάνι. Για τις ανάγκες του εργατικού δυναμικού, χτίστηκαν κατοικίες εν σειρά, κατά μήκος της παραλιακής οδού που οδηγούσε στην καρβουναποθήκη. Είχαν τετράγωνη κάτοψη 4Χ4 μέτρων σε δυο ορόφους. Το ισόγειο χρησίμευε ως χώρος κουζίνας και καθιστικού, ενώ ο όροφος, χρησίμευε ως υπνοδωμάτιο. Η μορφολογία τους, ήταν ξένη προς την κυκλαδίτικη τυπολογία: κεραμοσκεπές τετράριχτες, πέτρινη τοιχοποιία και ορθογώνια μακρόστενα ανοίγματα. Το συγκρότημα μπορεί να χαρακτηριστεί ως οικισμός, αφού στο χώρο λειτουργούσε εστιατόριο-καφενείο και η εκκλησία της Αγίας Ειρήνης στα οποία με κεντρικό σημείο την αποθήκη, εξελισσόταν η κοινωνική ζωή. Σε άλλο περίοπτο σημείο απέναντι από το λιμάνι του Βουρκαριού, βρίσκεται το σπίτι των ιδιοκτητών της εταιρείας».

Από: Βαγγέλης Χαρίτος

ΠΗΓΕΣ

      1.     Ορυχεία στο Αιγαίο Βιομηχανική αρχαιολογία στην Ελλάδα (Συλλογικό έργο), Εκδόσεις Μέλισσα Αθήνα, 2009

      2.     Ελένης Σμυρλή, Η Βιομηχανική περιοχή της Κόκκας, από το αφιέρωμα: “Η νήσος Κέα” Επτά Ημέρες, Εφημερίδα Καθημερινή, 8 Ιουλίου 2001

      3.     Νίκου Ζ. Περρή “Ο Κάμπος της Χίου” Τόμος Β΄ Χίος 1972

      4.     Χατζηφώτη Ιωάννου, Πανελλήνιο Λεύκωμα της 1821-1921 Τόμος Ζ.       5.    Γιώργο Σπέη «Η Κόκκα, Μια ανθαρακαποθήκη ανεφοδιασμού ατμοπλοίων στην Κέα (1898-1940)»

      6.     https://www.monumenta.org/

      7.     Λήδα Γαλιγάλη, Πολιτιστικές διαδρομές στα βιομηχανικά κατάλοιπα της Κόκκας της νήσου Κέας, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π. Ακαδημαϊκό έτος 2011-12

BINTEO

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ

Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:

ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).

ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Βαγγέλης Χαρίτος, "ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΓΑΙΑΝΘΡΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ" ΜΙΧΑΛΗΝΟΥ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2020_04_1707).

Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις

{{ errors[0] }}

{{ errors[0] }}

{{ errors[0] }}
Σε ευχαριστούμε πολύ, το σχόλιό σας έχει καταχωρηθεί με επιτυχία!
Xρησιμοποιούμε cookies για να διασφαλίσουμε την εύρυθμη λειτουργία του site και την καλύτερη εμπειρία χρήσης