Η εταιρεία SIER (Societa Industrie Elettriche Rodi, Εταιρεία Ηλεκτρικών Βιομηχανιών Ρόδου) ιδρύθηκε την 6η Οκτωβρίου 1921 στα Ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα, με προνομιούχο άδεια για την παραγωγή και πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρόδο, για διάστημα 50 ετών, με έναρξη τη 19η Απριλίου 1923. Επίσης υπογράφηκε και η αποκλειστική παραχώρηση στη S.I.E.R του δικαιώματος της κατασκευής και λειτουργίας του τηλεφωνικού δικτύου της Ρόδου επίσης για πενήντα χρόνια. Αν και είχε οριστεί ως έδρα της Εταιρείας η πόλη της Ρόδου, το Διοικητικό συμβούλιο βρισκόταν στο Μιλάνο. Το αρχικό κεφάλαιο της εταιρείας ήταν 1.500.000 λιρέττες. Πρώτος πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρειας ήταν ο Ρενάτο Ντορχιαμέτ και διαχειριστής ο Ευγένιο Τσιγκρίνο. Σύμφωνα με το συμφωνητικό που υπογράφηκε μεταξύ της Δοίκησης των "Ιταλικών νήσων του Αιγαίου" (Δωδεκάνησα) και της εταιρείας, ως εκπρόσωπο της τελευταίας τον γενικό γραμματέα Ούγκο Σαμπέττα και τον πρόεδρο του Δ.Σ και τον διαχειριστή της εταιρείας, η τελευταία όφειλε να έχει εγκαταστήσει το δίκτυο και τους υποσταθμούς εντός της "Νέας Πόλης" της Ρόδου (το τμήμα που έχτισαν οι Ιταλοί) έξι μήνες και για την παλιά πόλη ένας χρόνος. Η τιμή πώλησης για τον πρώτο χρόνο ορίστηκε στις 3,50 λιρέττες το κιλοβάτ για τα σπίτια και τις 4,50 για τα ξενοδοχεία, γραφεία και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ο ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός της S.I.E.R στη Ρόδο, κτίστηκε εντός των τειχών της Παλιάς Πόλης σε οικόπεδο έκτασης 914 τ.μ. . Άρχισε να χτίζεται το Μάρτη του 1922 και ολοκληρώθηκε ένα χρόνο αργότερα. Διέθετε τρια ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη με ιπποδύναμη 630 P.S, 300 P.S και 860 P.S, καθώς και μια γεννήτρια. Για την κατ' εξαίρεση ανέγερση εντός των ορίων της μνημειακής ζώνης της πόλης της Ρόδου, ο υπεύθυνος αρχαιολόγος Amedeo Mauri, όρισε κάποιες προϋποθέσεις: Με τη νέα κατασκευή, δεν έπρεπε να θιγούν αισθητικά τα μνημειώδη τείχη της μεσαιωνικής οχύρωσης, το κτίριο όφειλε να αναγερθεί σε μια ικανή απόσταση (τέσσερα μέτρα) από το τείχος και να μην το χρησιμοποιήσει ως όριο τυχόν προσθηκών του. Το ύψος της κατασκευής να μην υπερβαίνει το καθορισμένο όριο και σε καμία περίπτωση το επίπεδο του δαπέδου του περιδρόμου του τείχους. Οι εξωτερικές της τοιχοποιίες, με ορατή λιθοδομή, δίχως επιχρίσματα και η στέγη της δώμα.
Η Σύμβαση για το τηλεφωνικό δίκτυο, υπογράφηκε απ' τους ίδιους, όπως συνέβη και για το ρεύμα, τον Ούγκο Σαμπέττα γενικό γραμματέα διοίκησης, ως εκπρόσωπο της Κυβέρνησης των Ιταλικών νήσων και τους Ρενάτο Ντορχιαμέτ και Ευγένιο Τσιγκρίνο, εκ μέρους της ετιαρείας (Πρόεδρος Δ.Σ και διαχειριστής αντίστοιχα). Η S.I.E.R είχε την υποχρέωση να εγκαταστήσει εναέριο ή υπόγειο δίκτυο και τηλεφωνικό κέντρο, που να εξυπηρετεί τουλάχιστον 100 συνδρομητές. Επίσης εντός τριών μηνών όφειλε να από την υπογραφή της σύμβασης να εξασφαλήσει για το δήμο Ροδίων τηλεφωνική επικοινωνία. Τα τηλέφωνα των πρώτων άρχιζαν από τον αριθμό 201 και μέχρι το 300 άνηκαν στη διοίκηση, πολιτική και στρατιωτική. Το 1940 το τηλεφωνικό δίκτυο της πόλης διέθετε 312 τηλέφωνα, από τα οποία τα 40 χρησιμοποιούσαν οι υπηρεσίες κυβερνήσεων των νησιών, 81 στρατιωτικές υπηρεσίες και 191 επιχειρήσεις και κάτοικοι. Το εργατικό δυναμικό που απασχολόυσε η εταιρεία ήταν 300 άτομα.
Αν και τα Δωδεκάνησα ενώθηκαν με την Ελλάδα το 1947, η ετιαρεία παρέμενε ακόμα σε Ιταλικά χέρια (μέτοχοι) με έδρα το Μιλάνο, όπου βρισκόταν ο διευθυντής. Οι Ελληνικές στρατιωτικές αρχές δεν κατέλαβαν, όπως γινόταν σε άλλες περιπτώσεις, την Ηλεκτρική Εταιρεία, αλλά ακολουθήθηκε η γραμμή της παρακολούθησης των πάντων, ωστε να μην υπάρξουν προβλήματα με την ηλεκτροδότηση, κυρίως κρίσιμων εγκαταστάσεων (πχ αεροδρόμια Μαριτσών και Καλάθου). Μετά τη Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία από τον Ο.Η.Ε, ξεκίνησε από ελληνικής πλευράς η προετοιμασία για να περάσει ο έλεγχος της Εταιρείας σε Ελληνικά χέρια, με τη σύσταση Διοικούσας Επιτροπής. Στη πρώτη συνεδρίασή της στις 4 Νοεμβρίου 1949, αποφάσισε τη λήψη μέτρων για την ομαλή κατάληξη της προσπάθειας. Έτσι αποφασίστηκε να ζητηθεί από την Εταιρεία ο ισολογισμός του 1948, κατάσταση του υπηρετούντος προσωπικού και να γνωστοποιηθεί η τοποθέτηση τριών Ελλήνων μηχανικών, για την παρακολούθηση των μηχανικών εγκαταστάσεων της εταιρείας. Μετά την αποτίμηση της αξίας των εγκαταστάσεων δικτύων κλπ, ακολούθησε στα τέλη Ιανουαρίου 1950 η πρόσκληση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, η οποία έλαβε χώρα στις 2 Φεβρουαρίου 1950. Επειδή στην πρόσκληση δεν αναφερόταν ως θέμα η διάλυση της εταιρείας, ανησύχησε την Ελληνική Διοίκηση. Ήδη από το 1948 το Δ.Σ της Εταιρείας είχε έρθει σε επαφή μς το δήμο Ρόδου για να εξαγοράσει τις εγκαταστάσεις της Ρόδου και των νησιών (Κω, Λέρου και Καλύμνου) αλλά χωρίς αποτέλεσμα, ενώ υπήρξε ενδιαφέρον και από Ρόδιο επιχειρηματία. Η υπαρξη μετοχών της εταιρείας στην Ιταλική εταιρεία SECI και η μη μετατροπή της S.I.E.R σε Ελληνική ανώνυμη εταιρεία, η S.I.E.R λειτουργεί παράνομα και σύμφωνα με την Ελληνοιταλική συμφωνία όλα τα κτίρια επιχειρήσεων περνούν στο Ελληνικό δημόσιο. Λύση δόθηκε και για τις μετοχές της εταιρείας που άνηκαν σε φυσικά πρόσωπα, στα 2/3 της αξίας τους. Το 1951 μετονομάστηκε σε "Ανώνυμος Ηλεκτρική Εταιρεία Ρόδου".
Η είσοδος του εργοστασίου από το δρόμο, σηματοδοτείται από λιθόκτιστη καμάρα, μέρος του εξωτερικού λιθόκτιστου φράχτη και τη τοσκάνικου τυπου στοά της εισόδου, στο κτήριο της οποιάς το επιστήλιο σηματοδοτείται από καμάρες. Έχει ορθογωνική κάτοψη, απόλυτη συμμετρία, μεγάλα σε σειρά ανοίγματα, με ξύλινα κουφώματα. Είναι λιθόκτιστος με εμφανείς κατεργασμένους λίθους στο εξωτερικό του και επιστεγάζεται με πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος, η οποία προεξέχει περιμετρικά του κτιρίου. Είναι εμφανής η προσπάθεια από το σχεδιαστή του να λάβουν οι όψεις μεσαιωνικά χαρακτηριστικά, ώστε να ενταχθεί οπτικά στο χαρακτήρα της παλιάς πόλης. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια εκπόνησε πιθανότατα ο αρχιτέκτονας Rodolfo Petracco
- Ντέλλα Α. - Πουλάκη Φ. : "Τα αποτυπώματα της ανθρώπινης δραστηριότητας στον αστικό καμβά.
Η Ιστορία της SIER όπως δεν γράφτηκε ποτέ μέρος 1ο Εφημερίδα "Ροδιακή"
Η Ιστορία της SIERόπως δεν γράφτηκε ποτέ μέρος 2ο Εφημερίδα "Ροδιακή"
Η Ιστορία της SIER όπως δεν γράφτηκε ποτέ Μέρος 3ο Εφημερίδα "Ροδιακή"
Η Ιστορία της SIER όπως δεν γράφτηκε ποτέ Μέρος 4ο Εφημερίδα "Ροδιακή"
Η Ιστορία της SIER όπως δεν γράφτηκε ποτέ Μέρος 5ο Εφημερίδα "Ροδιακή"
Η Ιστορία της SIER όπως δεν γράφτηκε ποτέ Μέρος 6ο Εφημερίδα "Ροδιακή"
Η Ιστορία της SIER όπως δεν γράφτηκε ποτέ Μέρος 7ο Εφημερίδα "Ροδιακή"
Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:
ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).
ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Βαγγέλης Χαρίτος, Ντίνα Μουτάφη, Ηρακλής Φασουράκης, SOCIETA INDUSTRIE ELETTRICHE RODI (S.I.E.R) / ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΡΟΔΟΥ (1Ο ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ)., στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ.,
Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2021_06_1800).
Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις