Η Ηλεκτρική της Βολισσού ήταν κοινοτική επιχείρηση. Είχε λάβει άδεια ίδρυσης και λειτουργίας (απλή) από το Ελληνικό Δημόσιο το 1951. Η κατασκευή του κτιρίου, η αγορά του ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους ιπποδύναμης 42 HP και το δίκτυο, έγιναν με δαπάνη της "Παμβολισσίου Ενώσεως η Αγία Μαρκέλλα" Πίτσμπουργκ Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1954. Το δίκτυο αν και περιλάμβανε μερικές κολώνες, κατά βάση η ηλεκτροδότηση γινόταν με σύρματα που ήταν αναρτημένα στα σπίτια. Όταν η κοινότητα είχε χρήματα, συνήθως Χριστούγεννα και Πάσχα, αγόραζε πετρέλαιο και έθετε σε λειτουργία τη μηχανή, που τροφοδοτούσε με ηλεκτρικό ρεύμα όσα σπίτια ήταν συνδεδεμένα στο τοπικό δίκτυο. Υπεύθυνος ήταν κάποιος Ορφανός (επώνυμο). Η Ηλεκτρική της Βολισσού εξαγοράστηκε από τη Δ.Ε.Η στις 5-2-1964. Τότε διέθετε 216 μονοφασικές και μια τριφασική παροχή. Την πώληση στη Δ.Ε.Η πραγματοποίησε ο τότε πρόεδρος της κοινότητας Μ.Ι Αυγουλάς ή Κουγιούλης (ως εκπρόσωπος της κοινότητας) με αξία αγοράς 426.000 δρχ. Εγκαταστάσεις, δίκτυο, υλικά. Η Δ.Ε.Η αρχικά έδινε ρεύμα μόνο για 8 ώρες την ημέρα, επειδή δεν υπήρχε το προσωπικό για να συμπληρωθούν οι βάρδιες. Σύντομα όμως, αντικατέστησαν τη μηχανή με καινούρια που δεν χρειαζόταν συνεχή επιτήρηση, έτσι δόθηκε ρεύμα για 24 ώρες. Η σύνδεση της Βολισσού με γραμμή μέσης τάσης από το εργοστάσιο στο Κοντάρι, πραγματοποιήθηκε με την αύξηση ισχύος του νέου εργοστασίου, το 1972.
Ο σταθμός της Ηλεκτρικής, έχει διαστάσεις 7,00 Χ 9,5 μ. Είναι λιθόκτιστος και έχει ανεγερθεί σε οικόπεδο έκτασης 199 τ,μ . Αποτελείται από το μηχανοστάσιο (ο μεγαλύτερος χώρος), το γραφείο και μια αποθήκη. Το μηχανοστάσιο έχει διαστάσεις 6,00 Χ 7,00 μέτρα και φιλοξενούσε το ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος, τοποθετημένο κάθετα στην είσοδο και στη μέση αυτού του χώρου. Δεξιά της εισόδου υπήρχε ο πίνακας διανομής και ζεύξης. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ανοίγματα, χαρακτηριστικά βιομηχανικού κτιρίου της εποχής, τοποθετημένα στα 2,15 μ. από το έδαφος με μεγάλο πλάτος και μικρό ύψος. Στεγάζεται με πλάκα από οπλισμένο σκυρόδεμα και έχει ύψος 4,5 μέτρα. Η αποθήκη και το γραφείο στεγάζονται επίσης με πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος, αλλά έχουν ύψος 3,50 μ. από το έδαφος, επειδή υπήρχε κτιστή δεξαμενή ύδατος. Πάνω από την είσοδο του μηχανοστασίου, σε μαρμάρινη πλάκα, επιγραφή αναφέρει: "Οικοδομή και εγκαταστάσεις εγένοντο δαπάναις Παμβολισσίου Ενώσεως Αγ. Μαρκέλλα Πίτσμπουργκ Ην Πολιτειών Αμερικής εν έτει 1954".
Το κτίριο της Ηλεκτρικής έχει παραχωρηθεί στον πολιτιστικό σύλλογο της Βολισσού και ο ελεύθερος χώρος του οικοπέδου μπροστά από το κτίριο, φιλοξενεί παιδική χαρά.
Σαμίου Δήμητρα, Η εξαγορά των ηλεκτρικών επιχειρήσεων από τη ΔΕΗ, αρχειακή τεκμηρίωση Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Αθήνα 1998.
Μικρές Ιστορίες από τα χρόνια του εξηλεκτρισμού της Χίου Aplotaria.gr
Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:
ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).
ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Βαγγέλης Χαρίτος, ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΒΟΛΙΣΣΟΥ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ.,
Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2021_07_1836).
Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις