Στους προηγούμενους αιώνες τ' αρωματικά καπνά ήταν συνώνυμα με τα καπνά ανατολικού τύπου, που καλλιεργούσαν κι επεξεργάζονταν κυρίως, στη Νότια Βαλκανική, στη Μικρασία, στον Πόντο, στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Σ' όλη αυτή την ευρύτερη περιοχή υπάρχει ένας μικρός τόπος ευλογημένος από τη φύση, που στην ιστορία του καπνού τ' όνομά του έγινε το “σήμα κατατεθέν” της άριστης ποιότητας του χρυσόφυλλου φυτού. Είναι η περιοχή της Γενισέας της Ξάνθης ή Γενιτζές, όπως τον αποκαλούσαν οι Ρωμηοί της εποχής εκείνης κι ο καπνός του καθιερώθηκε στη παγκόσμια μνήμη σαν μέτρο σύγκρισης κι αξεπέραστο σημείο αναφοράς. Στη διεθνή αγορά των καπνών, ο καπνός Ανατολικού Τύπου – Tabac d' Orient – ήταν γνωστός και ως Turkish Tobacco, αφού καλλιεργείτο σε περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η εμπορική του αξία ήταν σε τέτοιο υψηλό επίπεδο, που μια οκά του επεξεργασμένου χρυσόφυλλου της επαρχίας του Γενιτζέ κόστιζε όσο μια χρυσή οθωμανική λίρα. Ήταν ο θρύλος των καπνών, που καταγράφηκε κι έμεινε στην ιστορία και στον κόσμο του καπνού ως “Yenidje Tobacco”. Τα καπνά που ευδοκιμούσαν στην επαρχία της Γενισέας (σημερινός νομός Ξάνθης) ήταν ο περίφημος “μπασμάς” και οι δύο εξαιρετικές του ποικιλίες, τα “ντουμπέκια-dubek” και τα “ντζεμπέλια-djebel”. Ο όρος Yenidje Tobacco προσδιόριζε τα καπνά όλης της Επαρχίας – Καϊμακαμλίκι ή Καζάς – κι όχι μόνο της Γενισέας, που ήταν η πρωτεύουσά της. Ήταν και είναι γνωστό ότι τα καπνά των ξερικών Γιακάδων και των ορεινών περιοχών της Ξάνθης, είναι ανώτερα ποιοτικά από αυτά του αρδευόμενου κάμπου.

Τα εργοστάσια παραγωγής και συσκευασίας καπνού πίπας ή ναργιλέ, αλλά και οι βιομηχανίες χειροποίητων στριφτών κι αργότερα λίγο πριν το 1900 μηχανοποίητων σιγαρέττων, χρησιμοποιούσαν στα χαρμάνια τους μικρή ποσότητα Yenidje Tobacco, για ν' αποκτήσουν έτσι τα προϊόντα τους το επιθυμητό άρωμα. Οι Έλληνες κυριαρχούσαν στο χώρο της εμπορίας και της βιομηχανίας καπνού και σιγαρέττων.
 
Εδώ αξίζει ν΄αναφερθούν μερικά ονόματα καπνεμπόρων και καπνικών εταιρειών των προηγούμενων αιώνων, που είχαν έδρα των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων αρχικά την Γενισέα και μετέπειτα την Ξάνθη.
Καπνέμποροι : Ματσίνης, Στάλιος, Χατζησταύρος, Ζαλάχας, Χρηστίδης, Παντάκης, Χατζή Εμίν Αγάς, Κούντογλου, Ισσανδώρος, Δανιέλ, Αρδίττης, Τακβοριάν, Μισσεριάν, Βαληξόγλου, Δεϊρμεντζόγλου, Κουγιουμτζόγλου, Μωυσής, Ορφανίδης, Κούτσογλου, Περβανάς, Πιαλόγλου, Σιγάλας, Ζουλιάμης, Χαμντή μπέης, Μπεζιργκιάν, Τορνιβούκας, Εμφιετζόγλου, Λεονταρίδης, Σουκρή εφέντης, Κοντόπουλος, Πορτοκάλης, Κόντης, Κωνσταντίνου, Παμπουκτζόγλου, Παράσογλου κ.α.
Καπνικές εταιρείες : Gary Tobacco Company, Glenn Tobacco Company, Regie Οθωμανικό Μονοπώλιο Καπνού, Commercial Company of Salonica, Αυστρουγγρική Herzog et Company, American Tobacco Company, Σουηδικό Μονοπώλιο, Flli Allatini κ.α.

Πηγή : ΜΑΝΩΛΗΣ Σ. ΧΟΥΜΑΣ, Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στην ιστορία της Ξάνθης των τελευταίων αιώνων. "YENIDJE TOBACCO - Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΩΝ ΚΑΠΝΩΝ"