Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά προβιομηχανικά μνημεία στη Νάξο. Για δυο λόγους: α) Για το εντυπωσιακό και μοναδικό σε όλες τις Κυκλάδες τετράτοξο υδραγωγείο που τροφοδοτεί με νερό το μύλο και β) για το λόγο ότι είναι ένας από τους μύλους με την παλαιότερη μνεία στο νησί. Παρουσιάζεται σε έγγραφο με ημερομηνία 16 Δεκεμβρίου 1433 στο φέουδο του νοτάριου Νικολάου Διασκούφου «Λαγκάδα» (βλ. Ροδολάκης, Μύλοι στη Νάξο στα Πρακτικά Ε' & εκείνος από Ζερλέντη - υποσημείωση 6, σ.423). Επίσης παρουσιάζεται σε δικαιοπρακτικά έγγραφα άλλες δυο τουλάχιστον φορές, τα έτη 1671 και 1734. Τελευταία ανήκε στον Αντώνη Πονηρό με προηγούμενο ιδιοκτήτη τον Βασίλη Λαμπιδώνη (Βασιλικούρη), (βλ. Φλωράκης, Το χωριό Εγκαρές της Νάξου, σ.35). «Η κατασκευή του είναι εξαιρετική γι΄αυτό και διατηρείται σε άριστη κατάσταση μισοκρυμμένος μέσα στην πυκνή βλάστηση, που καλύπτει σχεδόν τελείως και την άφουκλα, η οποία ουσιαστικά αποτελεί απόληξη του υδραγωγείου. Η τοιχοποιία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως επιμελημένη, ενώ τμήμα της στην πλάγια όψη της εξώθυρας έχει καταρρεύσει, όπως και ολόκληρο το δώμα. Τα βόλτα του είναι σχεδόν ελλειψοειδή και μονόπαντα» (Ανάδειξη διαδρομών σε κοιλάδες του Δήμου Νάξου).
Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:
ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).
ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Πέτρος Αναματερός, ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΠΟΝΗΡΟΥ ΣΤΗ ΛΑΓΚΑΔΑ - ΕΓΚΑΡΕΣ ΝΑΞΟΥ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ.,
Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2022_11_2348).
Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις