Ο μύλος ήταν ιδιοκτησία του Δημητρίου Γκούφα ο οποίος τον αγόρασε από κάποιον Χωριανόπουλο που ζούσε στους Ακαδήμους (χωριό της περιοχής της Τραγαίας). Καταστράφηκε από πλημμύρες τη δεκαετία του ’40 (πληροφορίες Ιωάννη Γκούφα). Ισως η «χαριστική βολή» να δόθηκε το 1947 όπου σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής έγινε θεομηνία.
Σώζονται απομεινάρια της στέρνας, αλλά και της άφουκλας του μύλου. Επίσης, σε πολύ καλή κατάσταση διατηρείται ο «αψιδωτός ναός»*, μια υδατογέφυρα δηλαδή η οποία είναι ένας ανοικτός αγωγός νερού. Φαίνεται ότι η στέρνα υδροδοτούνταν όχι μόνο από τον ποταμό αλλά και από αυτή τη γέφυρα, η οποία μετέφερε το νερό από παρακείμενο ρυάκα νότια-νοτιοανατολικά του ποταμού. Η ύπαρξη υπολειμμάτων αύλακα από το ρυάκα προς τη γέφυρα επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό.
Η στενή υδατογέφυρα τα προηγούμενα χρόνια, χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής για να διασχίσουν τον ποταμό το χειμώνα, μέχρι να κατασκευαστεί το καινούριο γεφύρι στην είσοδο του χωριού (κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’50 – πληροφορία Ιωάννη Αναματερού).
* Ναό στη Νάξο λένε τον αγωγό του νερού. Στη ντοπιολαλιά ο αγωγός, λόγω της αποβολής του (γ) γίνεται "αωός" και στην αιτιατική "στον αωό", οπότε "στο ναό". Ο λαογράφος Ν. Κεφαλληνιάδης στο άρθρο του: "Επαγγέλματα που σβήνουν", π. Ναξιακά τ.2, Μάιος-Ιούνιος 1985, λανθασμένα αναφέρεται στο ότι ο "αψιδωτός ναός" ήταν του επόμενου μύλου «του Σαλτεράκη» (βλ. σχετικό Δελτίο).
Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:
ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).
ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Πέτρος Αναματερός, ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΓΚΟΥΦΑ ΜΟΝΟΙΤΣΙΑ ΝΑΞΟΥ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ.,
Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2024_06_2917).
Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις