ΤΥΠΟΣ

Κτίριο

ΚΛΑΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Ανεμόμυλος

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

Επανάχρηση

ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑΣ

Δήμητρα Λοΐζου-Βουλγαράκη

ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ

Δήμητρα Σικινιώτου-Νάζου

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Μυκόνου

ΠΕΡΙΟΧΗ

Κάτω Μύλων

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ ΜΥΚΟΝΟΥ

ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ

37.4446390, 25.3256400

ΠΑΡΟΧΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

ΒιΔΑ/VIdA

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Η εμφάνιση των ανεμόμυλων στις Κυκλάδες κατά τον Β. Κυριαζόπουλο, ιδρυτή του Λαογραφικού Μουσείου Μυκόνου, χρονολογείται στον 16ο αι. Οι πρώτες γραπτές αναφορές για την ύπαρξη ανεμόμυλων στο νησί της Μυκόνου δίνονται από τον Τουρνεφόρ σε γκραβούρα του 1700 (φωτ. 1α). Κατά την απογραφή του 1828 (ΓΑΚ) λειτουργούσαν «29 ανεμόμυλοι, 15 φούρνοι και 8 ψωμοπωλεία». Νεότερη έρευνα αναφέρεται σε 48-50 ανεμόμυλους (Νομικός-Βάος, 1978-1980). Στην τοπική κοινωνία γινόταν περισσότερη χρήση κριθαριού ανακατεμένου με μικρότερη ποσότητα σταριού (σμιγάδι), και για τα ζώα το βελανίδι, ο ρόβος, κ.ά. Αν σκεφτεί κανείς ότι τέσσερεις ανεμόμυλοι ήταν αρκετοί για να καλύψουν τις ανάγκες των κατοίκων του νησιού, καταλαβαίνει ότι ήταν μια σοβαρή μεταποιητική δραστηριότητα για τους Μυκονιάτες. Έρχονταν σιτηρά κυρίως από τις πεδιάδες της Ρωσίας, αλέθονταν, γίνονταν ψωμί και παξιμάδι (διπυρίτης άρτος), και εξάγονταν ως βασική τροφή των πληρωμάτων των διερχόμενων πλοίων. Χάνοντας οι ανεμόμυλοι την οικονομική σημασία τους με την εξέλιξη της τεχνολογίας μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναδείχθηκαν ως τα δημοφιλέστερα μνημεία και σύμβολα του νησιού της Μυκόνου.

Σήμερα μόνο ο Μύλος του Μπόνη και ο Μύλος του Γερώνυμου διατηρούν τον εξοπλισμό τους σε αρκετά καλή κατάσταση· οι περισσότεροι ανεμόμυλοι είναι πια παρατημένοι στην τύχη τους, και κάποιοι ανακαινισμένοι για οικιστική χρήση.

Στη Χώρα της Μυκόνου υπήρχαν παλιότερα 3 εμφανή συγκροτήματα ανεμόμυλων, σήμερα μόνο δύο:

Οι Κάτω Μύλοι, ήταν συγκρότημα 10 ανεμόμυλων, «αποκλειστικά ανήκοντες εις τον Δήμον» κάποτε, και έχουν κριθεί διατηρητέα μνημεία.
Βρίσκονται στα Δυτικά της Χώρας, δίπλα στη θάλασσα, μεταξύ της γραφικής Αλευκάντρας, της συνοικίας του Νιοχωριού και της περιοχής Βίδα.
Σήμερα, διατηρούνται οι επτά από τους δέκα (φωτ. 2α-2β).

  1. Ο αριστερά με την τσιμεντένια σκεπή, είναι ο Μύλος του Θύμιου, αγορασμένος από τον Σερπαντιέ (σε οικιστική χρήση σήμερα).
  2. Δεξιά, ο πρώτος στη σειρά, χωρίς σκεπή, είναι ο Χοντρός Μύλος και είχε αγοραστεί από την οικογένεια Πετρή (ερειπωμένος).
  3. Ο επόμενος, ο Μύλος του Γερώνυμου, λειτουργούσε μέχρι τη δεκαετία του ’60 και διατηρείται σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού του.
  4. Ο τρίτος είναι αγορασμένος από αλλοδαπό (σε οικιστική χρήση σήμερα).
  5. Ο τέταρτος, είναι ο Μύλος του Αγγελόπουλου με την επιγραφή «Lay Dei 1720».
  6. Ο πέμπτος και έκτος, οι δυο Μύλοι των Λαζάρων, ιδιοκτησία του Δήμου.

Στη δεκαετία του 1950 οι περισσότεροι από τους Κάτω Μύλους είχαν καταντήσει κουφάρια και τους ανάστησε η Ένωσις Μυκονίων, με ενέργειές της από Μυκονιάτες της Αθήνας.

Υπήρχαν ακόμη δύο ανεμόμυλοι στην περιοχή του ξενοδοχείου Philoxenia και ένας στην περιοχή Βίδα, οι οποίοι δεν σώζονται.

Μηχανοκίνητοι αλευρόμυλοι στη Μύκονο λειτούργησαν από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και για μικρό χρονικό διάστημα:
1. Στην περιοχή Κάτω Μύλοι, στον Μύλο του Γερώνυμου,
2.  Στην περιοχή Λάκκα, του Αλέκου Αγγελετάκη,
3.  Στην Άνω Μερά, του Δημήτρη Καλαμαρά.

ΠΗΓΕΣ

  1. Οι πληροφορίες δόθηκαν προφορικά από την κ. Δήμητρα Σικινιώτου-Νάζου, Ερευνήτρια Λαογραφίας-πρώην επιμελήτρια του Λαογραφικού Μουσείου Μυκόνου.
  2. Γιάννης Γ. Σφακιανάκης, ΜΥΚΟΝΟΣ, 1956-7, σσ. 345-358, εκλογή από το βιβλίο του Π. Χάρη "Ο κόσμος και οι Έλληνες", Γ. Φέξη, Αθήνα 1965
  3. Μέλπω Αξιώτη, Άπαντα, Η΄, «Το σπίτι μου», Κέδρος, Γ΄ έκδοση, Αθήνα 1986
  4. Οδηγός Λαογραφικού Μουσείου Μυκόνου
  5. Εφημ. «Νέα Μύκονος», φφ. 107, 206, 220, 297, 373-4-5

BINTEO

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ

Αν χρησιμοποιήσετε πληροφορίες και στοιχεία που περιέχονται στις ιστοσελίδες vidarchives.gr, vidaomada.gr, vida-omada.blogspot.com και στο συνοδευτικό χάρτη παρακαλούμε πολύ να χρησιμοποιήσετε τις ακόλουθες αναφορές:

ΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr).

ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ
Δήμητρα Λοΐζου-Βουλγαράκη, ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ ΜΥΚΟΝΟΥ, [Α] ΚΑΤΩ ΜΥΛΟΙ ΧΩΡΑΣ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2021_01_305).

Στείλτε μας σχόλια / παρατηρήσεις

{{ errors[0] }}

{{ errors[0] }}

{{ errors[0] }}
Σε ευχαριστούμε πολύ, το σχόλιό σας έχει καταχωρηθεί με επιτυχία!
Xρησιμοποιούμε cookies για να διασφαλίσουμε την εύρυθμη λειτουργία του site και την καλύτερη εμπειρία χρήσης